Odparzenia są skutkiem naturalnej reakcji skóry na długotrwałe tarcie. Mają tendencję do pojawiania się wśród osób w różnych grupach wiekowych, jednak szczególnie nękają niemowlęta. Delikatna i niedojrzała skóra małych dzieci nie ma jeszcze pełni swoich zdolności ochronnych, co sprawia, że jest bardziej podatna na podrażnienia i uszkodzenia, zwłaszcza w obszarze pieluszki. Niestety, odparzenia u dzieci mogą przebiegać w poważny sposób i są powodem jednej czwartej wszystkich konsultacji dermatologicznych dotyczących maluchów nie starszych niż rok.
W teorii odparzenia mogą występować u dzieci w różnych miejscach na ciele. Często lokalizują się w zgięciach łokci, pod pachami czy pod kolanami – miejsca te są narażone na ciągłe tarcie skóry o skórę. Dodatkowo, odparzenia często pojawiają się na szyi czy ramionach. W tym kontekście warto zaznaczyć, że przyczyną mogą być nawet pasy bezpieczeństwa! Najczęściej jednak odparzenia u dzieci objawiają się w okolicach genitaliów, ud, pupy i brzuszka, co jest bezpośrednim wynikiem noszenia pieluszek. Zgodnie z badaniami naukowymi, nawet 50% dzieci w wieku od 4 do 15 miesięcy doświadcza tzw. pieluszkowego zapalenia skóry. Szczególne nasilenie tych dolegliwości obserwuje się u dzieci w wieku 9-12 miesięcy.
Przyglądając się symptomatologii odparzeń u dzieci, należy zauważyć, że pierwszym oznaką jest czerwona wysypka na skórze. Na jej powierzchni pojawiają się lekko wypukłe plamy, które często się łączą. Początkowo może ona mieć różowy odcień, ale z czasem intensyfikuje swoją barwę do malinowej. Często zdarza się, że całe genitalia i pupa dziecka stają się zaognione, a na miejscach stykających się z pieluszką (w okolicach pasa i ud) pojawiają się ciemnoczerwone pasy.
Zmiany wizualne niestety towarzyszy dyskomfort – skóra może swędzieć i boleć, co sprawia, że przewijanie i pielęgnacja stają się trudniejsze. Sama wysypka może mieć różną dynamikę rozwoju w zależności od genezy i skomplikowania problemu.
Pieluszkowe zapalenie skóry ma wiele przyczyn, a jego problematyka jest znacznie szersza niż tylko fizyczna reakcja na otarcie. Ogólnie rzecz biorąc, odparzenia sprzyja ciepła i wilgotna atmosfera, której nie brakuje w pieluszce. Mocz i często wodnisty kał, które pozostają blisko skóry przez dłuższy czas, działają podrażniająco, powodując stan określany mianem kontaktowego pieluszkowego zapalenia skóry. Skóra staje się wówczas intensywnie czerwona i połyskliwa.
Przyczyną pieluszkowego zapalenia skóra mogą być również alergia lub nadreaktywność na detergentów obecnych w proszkach do prania. Inne problemy mogą wynikać z pewnych typów pieluszek i materiałów używanych do ich produkcji, a także zbyt ciasnych i nieprzepuszczalnych ubranek. Dodatkowo, stany zapalne często nasilają się podczas poszerzania diety niemowlęcia – niektóre rodzaje produktów mogą prowokować reakcje skórne towarzyszące odparzeniom.
Na nieszczęście, podrażnienie skóry sprzyja rozwojowi drożdżaków z rodziny Candida, które również preferują wilgoć i ciepło. W takim przypadku zapalenie przechodzi w infekcję grzybiczą, której cechą są ciemnoczerwone plamy pojawiające się również poza obszarem dotkniętym przez pieluszkę. Co więcej, dziecko może cierpieć na afty w jamie ustnej. Ryzyko drożdżakowego zapalenia skóry zwiększa się zwłaszcza podczas antybiotykoterapii.
Warto też dodać, że odparzenia mogą współwystępować z atopowym zapaleniem skóry lub łojotokowym zapaleniem skóry. W takich przypadkach objawy mogą obejmować także tłustą, żółtą łuskę oraz wyraźne grudki.