Choć mogłoby się wydawać, że każdy produkt fermentowany niesie ze sobą korzyści związane z probiotykami, rzeczywistość jest nieco inna. Pojęcie probiotyków jest często nadużywane przez producentów żywności, którzy wykorzystują rosnące zainteresowanie konsumentów zdrowotnymi korzyściami bakterii. Jednakże, liczba badań naukowych potwierdzających pozytywne efekty stosowania pokarmów probiotycznych stale wzrasta. Okazuje się bowiem, że wpływają one nie tylko na mikroflorę jelit, ale także na odporność organizmu, skłonność do alergii oraz samopoczucie psychiczne.
Zgodnie z definicją podaną przez Międzynarodowe Towarzystwo Naukowe ds. Probiotyków i Prebiotyków (ISAPP), za probiotyki uznajemy te produkty spożywcze, które zawierają mikroorganizmy przynoszące korzyści zdrowotne przy odpowiednim spożyciu. Aby określenie „probiotyk” było zgodne z prawdą, konieczne są naukowe dowody potwierdzające skuteczność danego szczepu bakterii. W przypadku braku takich dowodów, mówimy jedynie o żywności „zawierającej probiotyki”.
Dziś, na czele listy produktów probiotycznych królują jogurty. Ich popularność wynika zarówno z silnej pozycji przemysłu nabiałowego, jak i ich realnego wpływu na zdrowie. Jogurt to produkt fermentacji bakteryjnej mleka, zawierający bakterie kwasu mlekowego (Lactobacillus acidophilus) oraz Bifidobacterium. Dzięki temu, że mikroorganizmy te metabolizują większość laktozy, końcowy produkt jest łatwo strawny nawet dla osób z nietolerancją laktozy. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie jogurty dostępne w sklepach zawierają żywe kultury bakterii – taka informacja powinna być wyraźnie zaznaczona na etykiecie. Wśród szczepów probiotycznych dostępnych w jogurtach można wymienić takie jak S. thermophilus, L. bulgaricus, L. casei oraz L. rhamnosus.
Zauważono, że regularne spożywanie jogurtu przez okres 3 tygodni znacząco poprawia stan mikroflory jelitowej i pomaga zwalczać H. pylori – patogen odpowiedzialny za chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy. Dodatkowo, wielu ludzi dostrzega korzyści w postaci zmniejszenia dolegliwości takich jak gazy, wzdęcia, zaparcia czy biegunki.
Kimchi, koreański przysmak staje się coraz bardziej popularny nie tylko jako pikantny dodatek do potraw, ale również jako źródło probiotyków. Fermentowane warzywa kapustne z dodatkiem czosnku, imbiru i chili są bogatym źródłem minerałów i witamin, a także zawierają bakterie kwasu mlekowego, np. Lactobacillus kimchii. Niestety, badania pokazują, że ilość tych drobnoustrojów zmienia się w trakcie fermentacji. Dodatkowo, istnieje ryzyko kontaminacji produktu przez patogeny takie jak E. coli. Mimo to, przy zachowaniu odpowiednich standardów higieny, kimchi może być cennym źródłem probiotyków.