Optymalne wykorzystanie darów natury: zdobycze z pestek moreli

Właściwości oleju z pestek moreli są szeroko doceniane – zarówno w kontekście zdrowotnym, jak i ekologicznym. Ten naturalny produkt cieszy się rosnącym uznaniem jako skuteczny środek pielęgnacyjny skóry i włosów. Jego zastosowanie ma korzenie w medycynie ludowej, gdzie był wykorzystywany na infekcje. Wpływ nowoczesnych technologii sprawił, że jego znaczenie jeszcze bardziej wzrosło.

Drzewo moreli pospolitej (Prunus armeniaca) jest uprawiane na całym świecie ze względu na smaczne i zdrowe owoce. Wskazuje na to historia uprawy tego drzewa, która sięga 4 tysiące lat wstecz do Chin. Tradycyjna medycyna chińska wykorzystywała suszone pestki owocu do leczenia kaszlu, zapaleń jelit czy zaparć. W Indiach olej z pestek służył do łagodzenia bólów i poprawiania urody, natomiast w Anglii XVII wieku stosowano go na wrzody i nowotwory. Wiedza współczesnej nauki pozwoliła na poszerzenie zastosowania tego surowca.

Obecnie Turcja, Uzbekistan, Włochy, Iran i Algieria są największymi producentami moreli na świecie. Morele są przetwarzane na różne produkty, a ogromna skala przemysłu prowadzi do powstawania dużej ilości odpadów w postaci pestek, które jednak znalazły dalsze zastosowanie.

Wnętrze twardej pestki moreli zawiera miękką, migdałowatą część, która jednak nie jest bezpieczna do spożycia ze względu na zawartość toksycznej amygdaliny. Z pestek, które składają się w 30-60% z tłuszczów, można wydobywać olej. Najlepszy jest ten tłoczony na zimno, choć metody chemiczne dają większą wydajność. Niezależnie od sposobu pozyskania, trzeba pamiętać o usunięciu resztek rozpuszczalników podgrzewając olej do 70-80 stopni C. Nawet twarda powłoka pestki po procesie ekstrakcji nie jest marnowana – służy jako bio-paliwo.

Olej z pestek moreli jest ceniony w przemyśle spożywczym, kosmetycznym i farmaceutycznym ze względu na swój atrakcyjny skład chemiczny i profil tłuszczowy. Zawiera głównie kwas oleinowy (do 71%), który ma silne działanie przeciwzapalne i korzystnie wpływa na zdrowie serca i poziom cholesterolu. Olej zawiera także kwas linolowy (ok. 22%), oraz nasycone kwasy tłuszczowe: palmitynowy (ok. 5%) i stearynowy (ok. 1%). Jest podobny w składzie do oleju ze słodkich migdałów, oleju z pestek awokado czy oliwy z oliwek.

Badania wykazały obecność w oleju z pestek moreli cennych antyoksydantów, zwłaszcza związków fenolowych, o stężeniu porównywalnym z oliwą z oliwek. Zawarte tam fitosterole, tokoferole (prekursory witaminy E), inne witaminy (B1, B2, B3, C) oraz sole mineralne, takie jak jod, potas, wapń, magnez i cynk, czynią ten olej szczególnie cennym. Amygdalina jest obecna w niewielkim stężeniu, ale dla bezpieczeństwa często jest usuwana podczas procesu rafinacji oleju.