Demencja, stanowiąca jedno z najbardziej porażających schorzeń wieku podeszłego, wzbudza nie lada niepokój u osób wchodzących w średnią fazę życia. Strach przed utratą funkcji umysłowych jest silniejszy od obaw o ograniczenia fizyczne. Jak wynika z globalnych statystyk Światowej Organizacji Zdrowia, demencja dotyka obecnie około 55 milionów ludzi na całym świecie, a rocznie stwierdza się około 10 milionów nowych przypadków tej choroby. Ten niepokojący stan rzeczy jest dodatkowo potęgowany przez niezdrowe nawyki żywieniowe, które zdaniem specjalistów mogą przyczyniać się do rozwoju choroby.
Demencja to termin używany do opisania różnych rodzajów zmian mózgowych kojarzonych z procesem starzenia. Dla przedziału wiekowego od 65 do 69 lat ryzyko wystąpienia demencji szacuje się na 2%, przy czym co pięć lat ryzyko to podwaja się. Demencję definiuje się jako anormalne zmiany w mózgu, prowadzące do ograniczenia zdolności poznawczych, intelektualnych oraz utraty pamięci. Najczęstszym typem demencji jest choroba Alzheimera, która stanowi od 60 do 80% przypadków. Istnieją także inne formy demencji, takie jak demencja naczyniowa, frontalno-czołowa, otępienie z ciałkami Lewy’ego oraz dziedziczna choroba Huntingtona.
Znaki demencji są różnorodne i mogą zmieniać się w czasie. Pierwsze objawy to zazwyczaj problemy z krótkotrwałą pamięcią, trudności z planowaniem czy gotowaniem posiłków oraz orientacja poza najbliższym otoczeniem. W miarę postępu choroby mogą pojawić się kłopoty z mówieniem i rozumieniem mowy, poważne zaburzenia pamięci, trudności w podejmowaniu decyzji, spowolnienie ruchowe, a nawet objawy psychotyczne takie jak halucynacje, paranoje czy impulsywność.
Interesujące wyniki na temat wpływu diety na rozwój demencji przyniosło badanie opublikowane w grudniu 2022 roku na łamach „JAMA Neurology”. Przez dekadę brazylijscy naukowcy śledzili zwyczaje żywieniowe i stan umysłowy ponad 10 tysięcy uczestników w wieku od 35 do 74 lat z sześciu dużych miast. Wyniki były zaskakujące – osoby, które spożywały najwięcej wysoko przetworzonej żywności, wykazywały o 28% szybszy spadek zdolności kognitywnych w porównaniu do grupy spożywającej najmniej takich produktów. Szczególnie niezdrowe było spożywanie diety, w której ponad 20% składało się z przetworzonych pokarmów – przy założeniu, że dorosły człowiek powinien spożywać około 2000 kcal dziennie, to równowartość zaledwie 30 frytek!